Als iemand in jouw omgeving al langere tijd somber is / licht depressief is, dan kunnen deze tips wellicht helpen om dicht bij diegene te staan. Overal waar je “haar” of “ze” leest, kun je ook de mannelijke vorm lezen.
- Luisteren is genoeg
Het is goed om te beseffen dat zij een andere belevingswereld heeft dan jij, op dit moment. Waar jij vrolijk wordt van het lekkere weer buiten, voelt zij misschien wel helemaal niets. Waar jij mogelijkheden en kansen ziet, kruipt zij misschien het liefste terug in bed. Dat kun je niet helemaal begrijpen, vanuit jouw eigen ervaring. Je kunt wel luisteren hoe het voor haar is. Simpelweg luisteren is misschien wel het grootste wat je kunt doen.
- Geef geen adviezen
Degene die somber is, heeft vaak een heel afgevlakt gevoel. Alsof alle gevoelens verdoofd zijn. De kritische oordelen en pijn over zichzelf echter, kunnen in deze periode juist extreem groot zijn. Als je adviezen heeft, hoe goed jij dat ook bedoelt, dan kunnen die tips worden opgevat als een verwijt of oordeel. Vaak weet diegene best dat genieten van de zon, of sporten, goed is. Maar lukt het nu even niet. Als ze jouw advies niet kan opvolgen, vergroot dat het negatief oordeel over zichzelf. “Zie je wel, ik kan het niet”. “Zie je wel, ik ben zwak”. - Oordeel niet, maar help herinneren
Laat haar vrij praten en vraag naar haar gedachten en gevoelens in dit moment. Het komt vaak voor dat de somberheid maakt dat zij zich schaamt voor haar gedachtes. Veroordeel niet maar zeg dat die gedachten over zichzelf, anderen, en het leven, horen bij de lichte depressie. Dat hoort bij het “ziek zijn”. Dat hoort bij deze moeilijke periode. Help haar dat te herinneren en vertel ook dat het een periode is die ook weer over gaat. - Blijf uitnodigen
Blijf haar uitnodigen voor luchtige activiteiten, ook al weet je ze er geen zin in heeft. Vooral “doe-dingen”, kunnen fijn zijn. Samen wandelen, samen zwemmen, samen wat koken of een klussen in de schuur. Verwacht niet dat de ze daar direct zin in heeft en er gelijk vrolijk van wordt. Soms wijst ze jouw initiatief 8x af en de 9e keer lukt het wel om mee te gaan.
- Laat steeds iets van je horen
Een appje: “ik denk aan je”, of “hoe voel jij je vandaag”, kunnen al veel betekenen. Ook al krijg je niet meteen antwoord. Je laat daarmee merken dat je dichtbij bent en benaderbaar, voor als diegene wel wil praten. Af en toe een bloemetje laten bezorgen of een bak zelfgemaakte soep brengen, kan heel fijn zijn. Niet opdringen, gewoon laten weten dat je er bent. - Hulp waar nodig
Voor sommige mensen is het heel helpend als ze wat praktische hulp krijgen. De administratie overnemen, het huis schoonmaken of samen de tuin doen. Dat zijn kleine dingen voor jou om te doen, en kunnen wellicht verlichting geven voor de ander - Steun van arts of therapeut
Dit is nou echt een tijd waarin je het niet allemaal alleen hoeft te doen. Je kunt haar vertellen dat het heel normaal is om nu contact te zoeken met de huisarts. En de gratis zorg die de praktijk ondersteuner kan bieden, te aanvaarden. Mocht die GGZ POH (praktijk ondersteuner) een online programma voorstellen en dat past nu niet bij haar (soms is die stap te groot en te afstandelijk), dan zijn er diverse therapeuten die kunnen steunen. Zij kan terecht bij een psycholoog, of psychosociaal therapeut. Hoeft niet, kan wel.
Het is voor jou misschien ook zoeken. Jij zelf leert ook omgaan met je eigen zorgen en grenzen. Het is belangrijk dat jij goed voor jezelf blijft zorgen. En het is zelfs van belang dat jij zelf blijft genieten van het leven en leuke dingen blijft doen. Ook jij kunt steun vragen van een psycholoog. Ook voor jou zelf geldt; hoeft niet, kan wel. En dat kan, ook voor jou, echt wel fijn zijn.
Alle sterkte,
Carla van Loon
Integratief therapeut.