Burn-out overkomt sterke mensen
Burn-out overkomt, volgens het Centraal Bureau van de Statistiek ongeveer 13% van de werknemers. Ruim 1 op de 8 mensen heeft burn-outklachten. Ze hebben hard gewerkt, enorm hun best gedaan om alle bordjes in de lucht te houden, maar de rek is er uit.
Je lijf is je raadgever
Je kunt klachten hebben als: heel erg moe zijn (ook al bij het opstaan, terwijl de dag nog moet beginnen), een opgejaagd gevoel hebben, moeilijk in slaap komen of heel onrustig slapen, piekeren, meer of juist geen zin hebben in sex; datzelfde geldt voor eten. Je kunt irritaties of frustraties ervaren in werk, cynisch worden of juist denken: ‘Laat maar… voor mij hoeft dat niet meer’. Emotionele stemmingswisselingen hoor je ook vaak als klacht. Dit zijn enkele verschijnselen van burn-out. Later gaan we dieper in op de klachten en hoe je er mee om kunt gaan.
Vermoeidheid is een STOP-emotie
Vermoeidheid is een STOP-emotie. Veel mensen pakken een extra kop koffie, eten wat meer, of zetten zich over de moeheid heen. STOP met het negeren van je vermoeidheid. Herstellen betekent in eerste instantie lichamelijk herstellen.
Systeem in de war
Jouw lijf is in de war geraakt. Normaal gesproken wordt je lichaam beloond met een pauze na een flinke inspanning. Nu heeft het gehoord ‘vol te houden, door te zetten, niet te zeuren’. Je hart moest harder werken, je bloeddruk steeg, er werden extra hormonen aangemaakt. Je lichaam is er vanuit gegaan dat dit dan waarschijnlijk ‘de normale gang van zaken is’, waardoor het zelfs in rusttijd in de actieve stand staat, omdat het vermoedt dat het weer snel moet gaan presteren. De klachten zijn nu zo belastend voor je dat je wel moet rusten. Dat herstellen begint vanaf nu.
Aanvullen wat op is
Eerste stap nu, is om je lichaam de kans te geven om op adem te komen. Je lichaam heeft harder gewerkt dan het eigenlijk aankon. Vergelijk het met een voorraadkast. Als deze leeg is, moet je ‘m aanvullen. Anders kun je er geen eten uit pakken. Je lijf wil ook weer aangevuld worden met verse energie. En daar is rust voor nodig. Dat heb jij jezelf te weinig (kunnen) geven afgelopen periode. Bij burn-out is jouw voorraadkast leeg. Je lichaam krijgt het niet meer aangevuld.
EHBO tips voor de eerste periode
Wanneer je lichaam, je denken, je voelen en je wil uitgeput zijn, dan zijn maar een aantal dingen nodig. Het gaat er vooral om wat je niet doet. Minder wat je wel doet.
1. Rust
2. Bewegen
3. Voeding
4. Aanraking
Russssssst…
Lichamelijk herstel is juist nu zo belangrijk. We weten inmiddels dat het prima is overdag een half uurtje te slapen. Slapen overdag is voor veel mensen taboe. Toch heeft jouw lijf dat mogelijk nodig. Neem die rust. Zet een wekker zodat je maximaal een half uur slaapt.
Je blijft in de nacht dezelfde slaaptijden aanhouden. Mocht je heel lang wakker liggen, ga dan even uit je bed. Jouw bed is de plek waar je ooit lekker kon slapen en waar je ook weer lekker zult gaan slapen. Piekeren doe je niet in bed. In bed ga je rusten en slapen. Ga even naar je woonkamer. Als je het idee hebt dat je klaar bent voor je bed, ga je weer liggen. Meeste mensen ervaren positieve resultaten als ze na 20.00 uur geen social media meer bekijken.
Je hoeft niets. Je mag alles, zolang het jou maar goed doet. Je hoeft niet je vrienden en familie te berichten hoe het met je gaat. Je hoeft geen e-mail, app, facebook of twitter bij te houden. Je hoeft niets te lezen of te doen. Het is fijn als je aan iemand kunt vertellen hoe je jezelf voelt op dit moment. 1 persoon kan net zo waardevol zijn als 7 mensen. Dat kan ook je huisarts zijn of een verre vriend.
Bewegen
Wandelen, zwemmen, fietsen; het zijn activiteiten waarbij je beweegt, de buitenlucht kunt opsnuiven, je kunt focussen op het nu (ipv wat had ik moeten doen of ojee, wat komt er nog). Voelen hoe jij je voeten neerzet, zien van verschillende kleuren, het water langs je lijf voelen; dat zijn zintuigelijke waarnemingen die helpen om in het nu te zijn. Indien je 30 minuten neemt om te bewegen, houd je ook 30 minuten aan om te rusten. Voelen hoe je lichaam uitrust na inspanning.
Voeding
Zorg goed voor jezelf. Kies gezonde voeding. Vermijd extra suiker en cafeïne. Sommige mensen vinden het fijn om na iedere 1,5 uur een klein hapje te eten zoals een stuk fruit, een boterham, een salade. Andere mensen houden graag 3 grotere maaltijden aan. Zorg dat je in elk geval ontbijt, middag eet en op je tijd je avondeten eet, dat je water drinkt en zorg dat het gezond is. Eigenlijk jezelf op kracht brengen en verwennen met puur eten.
Tot slot aanraking.
Je lichaam heeft een enorme prestatie geleverd en wil weer kunnen ontspannen. We weten dat aanraking een direct effect heeft op het parasympathisch zenuwstelsel, zodat je geruststelling en geborgenheid kunt ervaren. Je kunt jezelf hiermee helpen door bijvoorbeeld een massage te ondergaan. Voetreflexmassage, drukpuntmassage, ontspanningsmassage, een hoofdmassage. Veel mensen hebben juist nu baat bij een knuffel van een partner of vriend. Ook een fysiotherapeut of haptotherapeut kan je ondersteunen in het ontspannen.
Rusten, bewegen, aanraking en goed eten.
Dat heeft prioriteit in je weekplanning. De rest plan je er omheen. Of doe je lekker niet.
Mogelijk interessant voor jou. Programma Balans in jezelf Programma van 8 sessies diepte en mindfulness
Carla van Loon
Integratief therapeut
No Comments